Alfred Nobel Nasıl Başardı?

Vasiyeti: "Bütün sermayemin insanlığın hayrına kullanılmasını istiyorum. İşletmelerimizin her yıl getireceği gelir, aynı ay içinde insanlığa en çok yardımı dokunan kimselere verilecektir. Bu gelir beşe bölünecek. Bir payı fizik alanında en önemli buluşu yapana, bir payı tıpta ya da fizyolijide en önemli çalışmayı bitirene, bir payı edebiyat çalışmalarında en önemli eseri bitirene, bir payı da uluslar arası barış ve huzur adına konferanslar ve toplantılar düzenlemek için çalışan kişiye verilecektir."

Dünyada hiç kimse bilim adamına onun kadar değer vermedi. "Ruhsuz gaddar" dedikleri adam ortaya en büyük ödül koydu, sırf bilim ve barış adına.

Alfred Nobel 1833'de Stackholm'da doğdu. Fakir bir ailenin çocuğuydu. Dört kardeştiler. Biri bir yerde, diğeri başka yerdeydi. Baba İmanuel Nobel, ekmek parası için Rusya'nın Petersburg şehrine gittiğinde karısını ve çocuklarını geride bırakmıştı. Anca 5 yıl sonra ailesini yanına almıştır. Fakat işleride hep iflas eden baba dikiş tutturamayacağını anlayınca memleketine geri dönmüşlerdir.

Burada Alfred kimya üzerinde ciddi ciddi çalışmalar yapmaya başlamıştır. Baba da aileyi geçindirmek için didinirken bir türlü işleri yolunda gitmeyince, Alfred evdeki labaratuvarda çok sıkı çalışmaya başlamıştır.

Alfred Nobel özellikle patlayıcılar üzerinde çalışmıştır. Kömür ve diğer kıymetli madenlerin çıkarılmasında, tünellerin açılmasından köprülerin, tarım alanına kadar insanlığı büyük bir sıkıntıdan kurtarmıştır. 1865'te dinamiti bularak insanlığı büyük zahmetten kurtarmıştır.

Alfred Nobel zamanın en büyük patlayıcısını bulmuştu. Dinamiti bulduğu için eleştiri oklarını üzerine çekti. Ama o nereden bilebilirdi ki kötü niyetli de kullanılacağını... O zamanın şartlarında sert kayalar ve cisimlerin parçalanması gerektiğinden büyük emekler harcanıyordu. Nobel'de bu soruna çare buldu.

Zaten o tarihten sonra köprü, tünel ve inşaat sektörlerinde insanlığın lehine gelişmeler oldu.

Garip bir adamdı Alfred Nobel. Onun için "asık suratlı", "gaddar", "duygusuz" diyenler oldu. Ölmeden önce bütün servetini bilim ödüllerine bağışladığında aynı insanlar arkasından, "deli, enayi" dediler. Tıpkı bizdeki "namuslu namussuz" tiplemesi gibi...

Bazen insanları anlamak mümkün değil. Alfred Nobel kararını verip, bütün servetini ödül uğruna bağışladığında, "Ne yapıyorsun sen, bari bir kımını ver" diyenlere hiç aldırış etmedi, hatta tersledi. İsveç kralı bile bu fedakar adama kafadan çatlak olduğunu söyleyecek kadar kafadan çatlaktı. Kral, "Bu ödül saplantısını kafasına manyak sekreteri Kinsky soktu" deyip adamcağızın vasiyetini kanun yoluyla bozdurma için Alfred'in yeğeni Emanuel'i Rusya'dan çağırttı. Ancak Emanuel, "Amcam çok güzel vasiyette bulunmuş, tartışılacak bir şey yok" diyecerek Alfred Nobel gibi bir adamın yeğenine yakışır bir şekilde tavır sergiler. Böylece Nobel ödüllerinin yolunu açmıştır.

Nobel ödülünü kazananlara 1 milyon dolar yanında bir de diploma ve altın madalya veriliyor. İlk Nobel ödülünü 100 yıl önce "X" ışınını bulan Wilhelm Röntgen kazanmıştır.
Peki sizin aklınıza bu adamın servetinin tümünü her yıl böyle bir ödüle neden ayırdığını biliyor muydunuz?

O zamana kadar dünyanın en güçlü patlayıcısı dinamiti bulan Alfred Nobel, bir gün gazetede bir haber okudu. Ölen kardeşini kendisine benzetenler gazete başlıklarına "Ölüm taciri öldü" diye başlık atmışlardı. Oysa ölen Alfred değil Ludurig'di. Bu haber onun çok zoruna gitmişti, öldükten sonra ölüm taciri olarak anılacaktır. Bu kabul edilemezdi. Bu yüzden tüm servetini ve servetinden sağlayacağı gelirlerini bilime ve barışa adadı.

Alfred Nobel, bir müddet sonra yani 1896'da yalnız yaşadığı Sen Remo'daki evinde vefat etti. Fakat adı hep anıldı ve anılacak.

Yazan: Adem Göksugüzel